Malarz poetyckiej metafory

Portada_

Urodził się w 1887 r. w Łoźnie koło Witebska. Pochodził z wielodzietnej żydowsko-rosyjskiej rodziny. Był znakomitym francuskim malarzem, grafikiem, scenografem, ilustratorem. Zaliczano go do kręgu malarzy École de Paris. Jego pierwsza samodzielna wystawa odbyła się w 1914r. w Berlinie. Od 1948r. przebywał na stałe we Francji, początkowo w okolicach Paryża, a potem na Riwierze Francuskiej. Zmarł w 1985r. w Saint-Paul-de-Vence.
Na świat przyszedł w ubogiej, wielodzietnej rodzinie w Łoźnie. Jego ojciec był zwykłym sprzedawcą śledzi, matka zajmowała się domem. Pomimo tego że dorastał w trudnych warunkach, Marc Chagall (Mark Zacharowicz Szagal) bardzo często w swoim malarstwie wracał do okresu dzieciństwa, do czasów spędzonych w rodzinnym witebskim domu. Mając niespełna 20 lat, wyjechał do Petersburga, gdzie rozpoczął naukę w Szkole Carskiego Towarzystwa Upowszechniania Sztuki, a następnie w prywatnej szkole Jelizawiety Zwancewej pod okiem Leona Baksta. Był to dosyć trudny okres w życiu malarza. W tym czasie bowiem obywatele żydowskiego pochodzenia mogli mieszkać w Sankt Petersburgu jedynie po uzyskaniu specjalnego pozwolenia. Marc Chagall trafił nawet na krótko do więzienia za złamanie prawa w tej materii. Po wielu staraniach w 1910 r. udało mu się jednak otrzymać stypendium i wyjechał do Paryża.

Artysta-tułacz

Tutaj jego kariera nabrała tempa. Dzięki Guillaume’owi Apollinaire’owi wiosną 1914 r. w berlińskiej galerii „Der Sturm” odbyła się pierwsza indywidualna wystawa prac Marca Chagalla. W tym samym roku artysta postanowił jednak wrócić do Imperium Rosyjskiego, gdzie przebywał do 1922 r.Do ponownego wyjazdu z kraju zmusiłyChagalla jego pochodzenie i tematyka prac, która nie gloryfikowała heroizmu czynu sowieckiego. W 1935 przybył do Polski, gdzie został skonfrontowany z gospodarczą i polityczną rzeczywistością Europy Środkowej owych czasów. Dwa lata później otrzymał obywatelstwo francuskie. W 1941 r. w obliczu zagrożenia wyjechał wraz z rodziną do Nowego Jorku, zabierając ze sobą swój dorobek artystyczny. W Stanach Zjednoczonych malował obrazy przepełnione nostalgią i tęsknotą (np. „Zielone oczy”). Pracował tam także nad scenografią i kostiumami do baletu dla Metropolitan Opera „Aleko” według poematu Puszkina z muzyką Czajkowskiego. W 1946 r. Museum of Modern Art w Nowym Jorku pokazało jego obszerną wystawę retrospektywną, która ugruntowała jego artystyczną pozycję.

Indywidualizm

Marc Chagall jest twórcą szczególnym. W swoim długim życiu (1887-1985) zetknął się ze wszystkimi artystycznymi nurtami stulecia, ale z żadnym z nich nie związał się bliżej. Co prawda w jego dziełach odnajdziemy echa kubizmu, symbolizmu, ekspresjonizmu czy surrealizmu, ale w rzeczywistości Chagall całe życie tworzył im wszystkim na przekór. Jego dzieła oscylują wokół trzech kultur: żydowskiej, rosyjskiej i francuskiej. Malarz podejmował tematy z czasów swojego dzieciństwa i młodości w Witebsku, zaczerpnięte z obrzędów i zwyczajów żydowskich i życia rosyjskiego ludu. Posługiwał się językiem poetyckiej metafory, zacierając granice między światem realnym a fantastycznym.

W jego dziełach odnajdziemy elementy symbolizmu i ekspresjonizmu. Jednak styl Chagalla od samego początku nosił silne znamiona indywidualizmu. Stał się symbolem zmian i zapowiedzią surrealizmu. Jego dzieła mają dziś ogromną wartość. Co ciekawe, Chagall był pierwszym artystą w dziejach Luwru, którego dzieła doceniono i wystawiono w muzeum jeszcze za życia, natomiast Bernardaud, najsłynniejszy francuski producent porcelany, wykonał serię talerzy dekoracyjnych z motywami zaczerpniętymi ze sztuki tego wybitnego malarza.

One Comment on “Malarz poetyckiej metafory

Leave a Reply to cogitoCancel reply

Discover more from Rosenthal blog.

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Continue reading