Tęcza jest piękna!

„Tęcza jest po prostu piękna!” – odpowiedziała Julita Wójcik na pytania dziennikarzy o przesłanie społeczne lub polityczne symbolu użytego w jej artystycznej pracy. „Jest wolna od jakichkolwiek znaczeń i jako czyste piękno ma wywoływać radość”!
Autorka kontrowersyjnej instalacji, która powstała na pl. Zbawiciela w Warszawie przypomina, że jej wcześniejsza wersja – gigantyczna konstrukcja z 8 ton stali i 16 tysięcy kolorowych kwiatów – gościła na placu przed Parlamentem Europejskim z okazji pierwszej polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Miała być symbolem przymierza, miłości, pokoju i nadziei.
To fascynujące zjawisko optyczne występuje, gdy światło rozszczepia się wskutek załamania i odbicia wewnątrz kropli wody. To stosunkowo proste wyjaśnienie fenomenu meteorologicznego, kiedy światło słoneczne przenikając przez kropelki deszczu sprawia, że na błękitnym niebie pojawia się widmo kolorów, od czerwonego począwszy, poprzez pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygowy aż po fioletowy na wewnętrznym łuku tęczy.
Dla starożytnych Greków była ona utożsamiana z drogą pomiędzy Niebem i Ziemią, podobnie zresztą jak w mitologii skandynawskiej, gdzie występuje jako most łączący świat bogów ze światem ludzi. W kulturze chrześcijańskiej symbol tęczy ma niezwykłą wagę, bo jest obietnicą Boga, że po straszliwym potopie nie nawiedzi ludzkości żadna podobna katastrofa. Stała się zatem już na zawsze symbolem przymierza, stąd tak chętnie używano jej łącząc tęczową flagę z misją miłości, wolności i wspólnoty. We Włoszech traktowana jest jednoznacznie jako symbol pokoju, natomiast flaga złożona z 6 kolorów w ostatnim czasie stała się symbolem tolerancji dla mniejszości seksualnych.
Po tragicznym w skutkach palestyńskim zamachu na izraelskich lekkoatletów w czasie monachijskiej olimpiady, jeden z najwybitniejszych współczesnych niemieckich artystów – Otto Piene, autor ogromnej świetlnej instalacji , która pojawiła się nad stadionem, przypisał tęczy wymowę symbolu „nadziei na lepszy świat”.
Jest ona często spotykana w sztuce, choć w pop-kulturze kolejność kolorów bywa stosowana z pewną dowolnością. Statek Greenpeace nazwano „Tęczowym Wojownikiem”, a posthipisowskie zjazdy odbywają się w ramach „Rainbow Family”.
W sztuce użytkowej zestawienie 7 intensywnych kolorów może być ryzykowne i bliskie kiczu, ale spójrzmy na tęczę oczami Julity Wójcik: Tęcza jest piękna!
Tęcza pojawia się dzięki Otto Piene na porcelanie Rosenthal jako dekoracja znanego serwisu herbacianego, zaprojektowanego przez W. Gropiusa, który wyprodukowany został w krótkiej serii limitowanej, a dziś pojawia się wyłącznie na aukcjach. Podobnie zresztą, bardzo sporadycznie, spotyka się porcelanową paterę tego samego autora.