Oko

Wszystkowidzące oko jest dobrze znanym symbolem renesansu, który interpretowano jako oko Boga pilnującego ludzi. Podobnie odczytywano symbol oka już w mitologii egipskiej.11 W naszej chrześcijańskiej kulturze oko zamknięte w trójkącie traktujemy raczej jako symbol Trójcy Świętej, ale w każdym razie jest ono wiązane z boskością. Może dlatego ikony pop-kultury jak Madonna lub Michael Jackson sięgały po symbol oka, aby przypisać sobie “boskość”? Z tego też zapewne powody stosuje sprawdzoną dekorację hiszpańska projektantka Ines Figaredo, co doceniły Lady Gaga i Rihanna.10 Wszystkowidzące oko pojawia się na rewersie Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych. Znajdujemy tam niedokończoną piramidę z 13 warstw kamieni. U jej podstawy widnieje zapisany rzymskimi cyframi rok 1776, a zamiast zwieńczenia – Oko Opatrzności. Ponieważ Stany Zjednoczone nie posiadają tradycyjnego herbu, w tej roli używany jest awers z amerykańskim orłem (np. na paszportach) i razem z rewersem oraz Okiem Opatrzności występuje na banknocie jednodolarówek.9 Co ciekawe i trochę zabawne, na ukraińskim banknocie 500 hrywien znajdujemy ten sam symbol.
Intrygująca jest interpretacja Egipcjan, którzy wierzyli, że chroniące oczy Horusa to słońce i księżyc. Prawe oko, czyli słońce odpowiada za ludzką aktywność i naszą przyszłość, natomiast lewe, a więc księżyc, to pasywność i przeszłość.6
Co zainspirowało wybitnego twórcę Salvadora Dali, który poza surrealistycznymi obrazami jest autorem równie niezwykłej biżuterii i “Oka czasu”?

2Tęczówka i źrenica z błękitnej emalii pokrywającej ukryty zegarek otoczony szlifowanymi diamentami, z rubinem w kąciku oka, robią wielkie wrażenie!8

3
Szczególny efekt osiąga też inny ekscentryczny artysta, Piero Fornasetti, który na wiele sposób przedstawiał Linę Cavalieri, kobietę swego życia. Spotkał ją tylko raz, ale pokochał na zawsze. Jej oczy pojawiają się w setkach prac Fornasettiego, smutne lub wesołe, tęskne lub frywolne. Nie na darmo mówi się, że oczy mogą stanowić “okno duszy”.45

Leave a Reply

%d bloggers like this: